Vraag van de week (8)

Welke vraag komt in je op wanneer je een bedelaar ziet?

Wat kan je leren van bedelaars? We komen allemaal wel eens een bedelaar tegen. Wanneer je in de stad woont gebeurt dat vaker; ze zitten aan een supermarkt of in een winkelstraat. Je komt ze ook meer tegen wanneer je op reis gaat. Als toerist zie je ze meer. Kijk je naar deze mensen? Lees je hun berichtje dat ze steevast op een stukje karton hebben geschreven? Wat is je onmiddellijke reactie?
Er zijn honderd reacties te noteren op het fenomeen ‘bedelaars’. Negenennegentig daarvan zijn meer dan waarschijnlijk afwijzend of neerbuigend of gelaten. Is er ook een ‘vreemde’ reactie mogelijk, zo in de zin van “Tof dat er mensen zijn die (durven) bedelen.”?
Bedelen is van alle tijden en terug te vinden in alle maatschappelijke systemen – kapitalistisch of socialistisch of religieus vormgegeven, autoritair of democratisch of sacraal bestuurd. Er moet iets in alle systemen zitten, een structureel element, dat bedelen toelaat en bevestigt en zelfs stimuleert. Bedelen heeft een plaats binnen het geheel van de sociale interacties.

Welke vraag komt er in je op wanneer je een bedelaar tegenkomt? Wat is het nut dat ik je deze vraag voorleg deze week? De vraag die in je opkomt wanneer je een bedelaar ziet, kan namelijk van nut zijn voor jou. Je kunt een Aha! beleven wanneer je de vraag op dezelfde manier geformuleerd deze week stelt in de diverse middens waar je vertoeft.
Je kunt dan ontdekken dat er meer mensen zijn die ‘bedelgedrag’ vertonen. Er lopen meer ‘bedelaars’ rond dan je eerst dacht. Misschien vertoon jij zelf af en toe ‘bedelgedrag’. Dat is niet vreemd. ‘Bedelgedrag’ is een vorm van vragen stellen. Geen efficiënte en effectieve vorm maar wel een die vaak wordt gebruikt. Uiteraard is er een groot verschil in de situatie van ‘bedelgedrag’ in een kantoor of in de praktijk van een therapeut dan voor de vrouw die bij de supermarkt op de grond zit. Er zit echter wel eenzelfde patroon onder. En dáár kan je iets aan doen. Ook bij de mensen die op straat bedelen. → De ‘juiste’ vraag stellen, aan de ‘juiste’ persoon, op de ‘juiste’ manier.
Daagt bedelen de theorie van de ‘natuurlijke selectie’ uit? Wat maakt dat dit gedrag nog niet werd ‘weg-geselecteerd’? Omdat … het een functie heeft in de sociale relaties. ‘Slechte’ vragen stellen wérkt immers ook, weliswaar in een andere richting dan de ‘juiste’ vraag.
‘Slechte’ vragen ont-krachten een mens (en geven bijgevolg een ander mens meer macht).